Làng tôi cho đến hiện giờ vẫn lưu truyền những câu chuyện về y đức của họ
Một đêm. Đó là những câu chuyện mà chính tôi chứng kiến. Sau khi người nhà bệnh nhân quay đi. Xem xong. Sau khi bắt mạch bốc thuốc cho bệnh nhân xong. Ngày mốt. Ngày đó tôi chỉ thích nhai cuống chiếu và vải từ áo xống cũ. Lúc đó ông vừa bưng bát cơm mới ăn được mấy miếng. Rồi lại chuyện bác sỹ Nguyễn Mạnh Tường và sao chuyện khác của ngành y nữa.
Ông đi dép. Ông lang Dư đến góc sân nhà tôi - nơi cha tôi và những người khác đang đóng săng cho tôi và gắt: “Làm cái gì thế này? Nó chết làm sao được.
Gia đình bệnh nhân thường mời các ông lang đến xem mạch để biết bệnh tình bệnh nhân ra sao. Và tuốt luốt đều đúng. Họ chỉ là người tinh thông y thuật cộng với tình yêu thương con người và trách nhiệm cũng như danh dự của bác sĩ.
Chín chục tuổi ấy chứ”. Lửa tắt. Nghĩ đến các ông lang xưa và nghĩ đến các ông bà bác sỹ thời nay mà lòng buồn vô biên và có nhiều tan vỡ. Đội nón và rời nhà vào lúc đêm khuya để mang vị thuốc ấy đến cho bệnh nhân. Chuyện này mẹ tôi kể đi kể lại không sao nhiêu lần. Vì vậy nên khi ai đó nói đến phép thiêng trong thời đại này sẽ bị cười cho thối mũi vì ngốc.
Và ông lang Dư - ông anh họ của tôi đã đúng. Gia đình người phụ nữ đó chạy đến tìm ông nhờ cứu chữa. Ông bảo người thân bệnh nhân cứ về rồi ông sẽ đến ngay.
Cha tôi và một số người đàn ông trong họ Nguyễn đã quyết định đóng một chiếc thùng nhỏ cho tôi. Hãn hữu về quê có việc tôi vẫn đến thăm ông. Bác sĩ giỏi xem mạch sẽ nhìn thấy mọi diễn biến bên trong thân bệnh nhân giống như ta nhìn chiếc đèn dầu thủy tinh có thể biết trước khi nào dầu hết và bấc tàn.
Bà ấy. Nhưng ông nói: “Tôi chỉ vì một miếng ăn mà để thần chết cướp đi một sinh mạng thì làm thầy thuốc mà làm gì?”. Trước khi đi ngủ. Tôi vẫn nhớ có những ông lang Chất. Nhưng ông đã không cứu được người phụ nữ đó. Câu chuyện tôi muốn kể là câu chuyện về những ông lang ở làng tôi. Lúc nhớ lúc quên và điếc không nghe được bất cứ âm thanh nào nữa.
Năm nay ông đã hơn 90 tuổi. Nhưng không. Sáng hôm sau khi mọi người ra đồng làm việc mới thấy ông trở về. Mục đích làm nghề thuốc của họ là cứu người chứ không phải kinh dinh như không ít các ông bà bác sỹ thời nay.
Ông nằm nghĩ về thang thuốc mà ông bốc cho bệnh nhân buổi sáng và chợt nhận ra cần phải có thêm một vị thì thang thuốc mới hoàn toàn công dụng. Có người xem xong khẽ lắc đầu. Nhưng quả thật xoành xoạch chờ đợi chúng ta chạm tay vào và sự kỳ diệu lại từ từ hiện ra.
Mà những điều kỳ diệu trong cái thế giới chúng ta vừa mới sống trong nó mấy chục năm về trước lại do chính con người làm ra chứ không phải là các vị Thánh từ trên Trời.
Bí quyết hay pháp thuật nào kiểu như bí ẩn của các phù thủy cả. Rồi ông mở tủ thuốc của mình lấy ra vị thuốc đó. Ông ngồi dậy châm đèn xem lại những biên chép của mình về bệnh nhân giống như thầy thuốc xem sổ y bạ thời nay vậy. Lương y Hoa Đà Những ông lang thời đó có một nguyên tắc là khi bắt mạch kê đơn hoặc bốc thuốc thì thường xem lại bệnh tình của bệnh nhân được ghi trong một cuốn sổ dày hàng trăm trang.
Đó đích thực là một câu chuyện hoàn toàn khoa học. Ông lang Chất bắt mạch bốc thuốc cho một đứa ở xa. Ông lang Dư cũng là cháu gọi bà nội tôi bằng cô. Ông lang Dư. Làm nghề y mà như thế thì không nên làm nữa. Ngày mất của các bệnh nhân bằng cách bắt mạch.
Nghe có vẻ hoang đường. Thở dài và nói: Gia đình chuẩn bị mọi thứ đi. Giờ ngọ. Rồi một ngày. Cho dù sau này bao người động viên ông quay lại nghề thuốc. Người nhà đến mời các ông lang bắt mạch. Sau khi bắt mạch. Đó là khả năng biết được giờ mất. Một câu chuyện khác về ông lang Đắc ở làng tôi cũng được người dân lưu truyền mãi về sau.
Vì so sánh giữa các ông bà bác sỹ thời nay với các ông lang thời trước nên tôi mới mang cảm giác chúng ta đang sống ở một thế giới khác. Sau khi ông lang Chất thấy cần thêm một vị vào thang thuốc. Ông lang Đắc. Hiện tại. Câu chuyện xem mạch để biết trước cái chết của con người không phải là câu chuyện mê tín dị đoan.
Tôi ốm liệt giường. Gia đình và người làng khuyên can ông. Thời đó. Bí quyết hay pháp thuật gì chăng? Thực ra họ chẳng có bí ẩn. Hồi còn trẻ tôi nghĩ những ông lang đó có pháp thuật. Năm tôi 12 tuổi. Một lần. Khi thấy tôi đã hoàn toàn kiệt lực. Xem mạch cho bà nội tôi và nói chuẩn xác thì giờ bà nội tôi tắt thở. V. Những ông lang thời đó đều đã khuất.
Ông lang Tuyền. Chỉ còn lại mỗi ông lang Dư. Khi những người làng tôi ốm nặng. Đêm đó. Và dự báo của các ông lang đều đúng. Mẹ tôi đã cho người mời ông lang Dư vào xem mạch cho tôi. Ông cho rằng ông đã đến chậm nên không cứu được người nữ giới kia. Hai ngày trước đó. Nhưng bây giờ nghĩ lại thấy họ chẳng có pháp thuật gì cả mà chỉ có một kiến thức uyên bác và một mối liên quan kỳ lạ với bệnh nhân.
Ông quyết định từ bỏ nghề thuốc. Nhưng ông không bao giờ cho phép mình quay lại và theo nghề làm đồng cho đến hết đời. Các ông lang sẽ nói về tình hình bệnh nhân cho gia đình họ biết. Chỉ với nhịp đập của mạch rất mơ hồ dưới làn da người mà họ có thể đọc ra những căn bệnh nằm bên trong thân thể con người và biết được sức sống bên trong của người bệnh.
Ông ấy. Có người bệnh nằm hoi hóp trên giường. Anh ấy. Phải chăng các ông lang có bí mật. Họ là những người thấu hiểu chữ thánh hiền. Tức là nó mới chỉ diễn ra cách đây hơn một nửa thế kỷ trong một ngôi làng nhỏ bé cách trung tâm Hà Nội tròn 40km.
Cụ chưa đi được năm nay đâu. Chị ấy sẽ đi. Chín chục tuổi hay không thì chưa biết được. Ông không thể ngủ được nữa. Ông thấy đớn đau và hổ ngươi khi nghĩ rằng chỉ vì mình cố ăn nốt bát cơm mà làm cho một con người mất đi sự sống. Ông thức trắng không ngủ. Tức 13 tuổi ta - một cái tuổi của một đời người thường có những biến cố rất quan yếu về sức khỏe. Hai anh em tôi chỉ chuyện trò với nhau bằng cử chỉ chứ nói gì ông cũng không nghe được.
Có một khả năng của các ông lang xưa mà đến bây chừ tôi cũng không sao hiểu hết được. Giờ tỵ hay giờ dần tương lai. Viết câu đối rất hay. Hoặc muốn nói hay hỏi ông việc gì thì mọi người phải viết ra giấy cho ông đọc. Thằng này sau này thọ đến tám. Hẳn nhiên là những bệnh nhân đang ở tuổi nguy khốn hay bệnh nặng. Họ hoàn toàn xứng với câu “lương y như từ mẫu”. Một người nữ giới bị băng huyết sau khi sinh.
Nhớ lại chuyện các bác sỹ nhân văn phiếu xét nghiệm thì thấy y đức còn gì nữa đâu. Thuở ấy. Vì thế. Tôi không chết và nối sống cho đến giờ. Ông đã lẫn. Một thế giới mà những điều kỳ diệu trở nên vô nghĩa và bị quên lãng. Ông lang Dư là anh họ tôi. Có vẻ đầy hư cấu nhưng đó lại là hiện thực mà tôi là một trong những nhân chứng của những sự việc đó.
Y đức đang bị đồng bạc giết chết. Nghe vậy. Những ông lang của làng tôi hay nhiều làng khác giống như những người dự báo được cái chết. Còn việc tôi có sống đến tám. Ông lang Thưởng.
Tôi cũng chẳng thể nào quên được ngày bà nội tôi ra đi. Khi mà hệ thống y tế chưa có như hiện thời thì hầu như làng nào cũng có những ông lang. Ông lang nói đại khái gia đình đừng chuẩn bị gì cả.
Mấy đêm sau đó. P. Họ nghĩ suy và phán đoán duyên do gây bệnh để có thể điều chỉnh thuốc. Ông vội ăn cho xong bát cơm rồi vội ôm tráp thuốc đến nhà bệnh nhân. Hết thảy những ông lang ngoài nghề chính là bắt mạch bốc thuốc thì còn là những người thông tỏ chữ Nho. Tức thị tôi không chết năm tôi 13 tuổi ta. Xem xong.
