Một buổi là được"
Dù nó cực nhọc và tiền công chẳng được mấy". Có nhiều quý bà. Nghề đạp xe đạp thồ là một nghề đặc biệt.
Trái ngược với sự tấp nập ồn ào của một trong những ngôi chợ sầm uất nhất Huế là sự lặng thầm lặng lẽ của những phu xe bên những chiếc xe đạp cồng kềnh. Chính nhờ nghề này mà ông nuôi được con cái khôn lớn. Họ đang chờ tìm mối hàng để có thể kiếm được vài chục ngàn đồng cho mấy cuốc xe trong ngày.
Cứ ba rưỡi sáng là tôi đạp xe từ nhà lên Huế. Sáng đạp xe thung dung lên chợ. Nhiều người đã bỏ nghề để tìm những công việc khác. Với những phu xe như ông Dương. Nếu có nhiều hàng thì họ thuê xích lô. Lâu lâu tôi mới thấy một chiếc xe đạp thồ. Bão bùng. Họ rất ít khi ốm đau. Ông Dương là người cao tuổi nhất trong giới xe đạp thồ ở Huế bây chừ.
Nên không bỏ được nghề. Người lão có lẽ chạy xe đạp thồ là một trong những nghề đặc biệt. Nhưng khi cảm thấy sự lỗi thời của hình thức vận tải này.
Ông Dương tâm tư: "Nhà tôi ở cách Đông Ba gần 30 cây số. Được gặp đồng nghiệp. Nhưng cả tỉnh Thừa Thiên - Huế hiện nay chỉ còn vài chục người làm nghề này. Ông Thanh và những phu xe khác vẫn còn tốt. Họ đang chờ tìm mối hàng để có thể kiếm được vài chục ngàn đồng cho mấy cuốc xe trong ngày.
Ngày nào mà không đạp xe lại thấy thiếu thiếu cái gì đó. Có được một chiếc xe đạp Phượng hoàng. So với những nghề khác thì nghề xe đạp thồ có thu nhập thấp nhất. Tuốt tuột họ đều ở độ tuổi từ 50 trở lên. Son phấn thơm tho thuê xe đạp thồ chở dạo phố.
Xe cũ để chở hàng
Ông Thanh và chuyến hàng ít ỏi trong ngày Đó là những chiếc xe có bánh to.
Lâu lâu tôi mới thấy một chiếc xe đạp thồ. Tôi đạp xe lâu năm nên ở chợ Đông Ba có nhiều bạn hàng quen. Hèn chi giữa rừng người rộn rịch trên các phố phường Huế.
Chúng tôi đến chợ Đông Ba để tìm gặp những phu xe kỳ cựu nơi đây. Nhưng khi cảm thấy sự lỗi thời của hình thức chuyên chở này. Vừa chở được những thứ hàng kềnh càng; giỏ xe phía trước có áo tơi.
Chỉ cách đây vài mươi năm. Thuở ấy xe đẹp thì để chở khách. Hàng hóa đa phần được vận chuyển bằng xích lô và xe honda nên lực lượng xe đạp thồ chỉ hoạt động từ 4 giờ sáng cho tới 1 giờ chiều.
Quý cô mặc áo dài. Đúng như ông Dương nói. Đợi ông chở chuyến hàng đi rồi quay về bến đậu bên hông chợ Đông Ba. Họ thấy thương xót nên khi thì thuê chở bao gạo. Tôi đạp xe lâu năm nên ở chợ Đông Ba có nhiều bạn hàng quen. Cứ ba rưỡi sáng là tôi đạp xe từ nhà lên Huế. Nếu có nhiều hàng thì họ thuê xích lô. Hay chiếc xe đạp hợp nhất là cả một gia tài.
Nhiều lắm là 40 ngàn đồng. Sau khi đẩy xe quanh chợ mấy vòng. Có chăng lâu lâu một số người già hay khách du lịch thấy lạ mắt thì họ mới thuê chở. Rong ruổi dặm trường khiến cho con người ông có nét gì rưa rứa dân hải phận quanh năm hứng chịu sự hà khắc của nắng gió. Người còn sức lực thì có thể kiếm được việc khác.
Cũng có thể do phải kiếm sống nên vẫn cố bám trụ với cái nghề nhọc nhằn này. Miễn không bỏ phí một ngày.
Son phấn thơm tho thuê xe đạp thồ chở dạo phố. Số phu xe như ông khá đông đảo. Chợ Tây Lộc.
Cho biết: "Nghiệp đoàn Xe đạp thồ chợ Đông Ba những năm trước lên đến gần 500 thành viên
Dễ dàng nhận ra xe đạp thồ vì nó lạ mắt so với những chiếc xe thông thường. Chai nước uống. Thùng hoa quả. Sau khi đẩy xe quanh chợ mấy vòng. Những người đến giờ vẫn còn gắn bó với nghề này đa phần là các bậc cao niên. Chai nước uống. Cũ kỹ. Đô thị Huế) tiếp lời: "hiện giờ người ta ít đi xe đạp thồ nên chúng tôi cũng chỉ chạy hết buổi trưa rồi về nghỉ.
Miễn không bỏ phí một ngày. Trong cơn mưa đằm đìa ở Cố đô vào những ngày đầu Thu. Chúng tôi đến chợ Đông Ba để tìm gặp những phu xe kỳ cựu nơi đây. Nhưng hiện giờ. Gần như cả đời làm bạn với "con ngựa sắt". Chỉ cách đây vài mươi năm. Chủ toạ Nghiệp đoàn Xe thồ chợ Đông Ba. Họ muốn giữ một chút gì rất Huế cho ngày mai.
Còn ít hàng và muốn đi nhanh thì có xe máy. Nhưng hiện thời chỉ còn lại cữ 50 người.
Ông Dương trầm tư mặc tưởng cho biết. Được gặp đồng nghiệp. Ở huyện Quảng Điền) cũng có một bà buôn thúng bán mẹt thuê chở bao lá chuối đến chợ An Cựu. Ông Dương tâm tư: "Nhà tôi ở cách Đông Ba gần 30 cây số. Đến nay nghe đâu chỉ còn tồn tại ở Huế. Những lúc không có hàng thì chuyện vãn cũng thấy vui.
Thu nhập cũng khá. Rút cục ông Trần Đình Dương (83 tuổi. Có thể họ muốn giữ lại cho Huế một nét đặc trưng riêng biệt. Nhưng hiện thời. Giờ chỉ chở hàng chứ rất ít khi chở người.
Nắng mưa gì cũng thế. Ông Nguyễn Văn Hối
Ông Dương cho biết: "hiện thời người dân và cả những người buôn bán cũng ít thuê xe đạp thồ.
Trong cơn mưa đầm đầm ở Cố đô vào những ngày đầu Thu. Ông Thanh thì đạp xe thồ là công việc thông thường và cũng là nếp khó bỏ. Chợ Tây Lộc. Còn ít hàng và muốn đi nhanh thì có xe máy. Ở huyện Quảng Điền) cũng có một bà buôn thúng bán mẹt thuê chở bao lá chuối đến chợ An Cựu.
Nắng mưa gì cũng thế. Những chiếc xe đạp thồ như thế này từng là nguồn sống của bao gia đình Có khi chúng tôi còn đạp xe hàng chục cây số chở hàng từ chợ Đông Ba xuống các chợ huyện trong tỉnh. Khi những ông-lão-xe-đạp-thồ không còn đủ gân cốt nữa thì chắc lớp con cháu chẳng ai chịu làm cái nghề cực nhọc này".
Chính quyền nhập họ với nghiệp đoàn những người chạy xe ôm và chia thành từng tổ nhỏ. Có thâm niên vài chục năm chạy xe đạp thồ. Lau vội mồ hôi lăn dài trên má. Phu xe đạp thồ có đủ mọi lứa tuổi.
Còn như tôi đây biết làm gì để kiếm cơm. Khi những ông-lão-xe-đạp-thồ không còn đủ gân cốt nữa thì chắc lớp con cháu chẳng ai chịu làm cái nghề cực nhọc này".
Nên ai thuê gì thì chở nấy. Các loại hình vận chuyển đương đại hơn ra đời thì nghề xe đạp thồ đang có nguy cơ mai một. Những người còn gắn bó với cái nghề đặc biệt này bây giờ đa phần đã già.
Còn như tôi đây biết làm gì để kiếm cơm. Người lão 4 5 24 Xe tàn. Ông Dương trầm mặc cho biết. Cho biết: "Nghiệp đoàn Xe đạp thồ chợ Đông Ba những năm trước lên đến gần 500 thành viên. Xe đạp thồ chỉ tập kết ở chợ Đông Ba. Xe cũ để chở hàng. Khác với trước đây. Khi du khách đến Huế có thể gặp xe đạp thồ ở chợ An Cựu. Những người hành nghề cũng rất đặc biệt. Nhưng cả tỉnh Thừa Thiên - Huế giờ chỉ còn vài chục người làm nghề này.
Chụp ảnh
Cũ kỹ. 20 năm trước. Chụp ảnh. Vì phu xe thồ không còn mấy người nên hiện giờ nghiệp đoàn xe đạp thồ phải nhập vào nghiệp đoàn xe thồ (chính yếu là xe ôm). Người còn sức lực thì có thể kiếm được việc khác. Xe đạp thồ chỉ tập kết ở chợ Đông Ba. Vừa chở được những thứ hàng cồng kềnh; giỏ xe phía trước có áo tơi.
Ông Dương kể. Hay chiếc xe đạp Thống nhất là cả một gia tài. Có thể họ muốn giữ lại cho Huế một nét đặc trưng riêng biệt. Mà có lẽ cũng vì cái nghề luôn dùng cơ bắp mà đến giờ sức khỏe của ông Dương. Ở bất cứ phố thị nào. 20 năm trước. Phía sau yên gác thêm tấm ván rộng khoảng 4 - 5 gang tay để có thể vừa chở người.
Những chiếc xe đạp thồ như thế này từng là nguồn sống của bao gia đình Có khi chúng tôi còn đạp xe hàng chục cây số chở hàng từ chợ Đông Ba xuống các chợ huyện trong tỉnh. Chủ toạ Nghiệp đoàn Xe thồ chợ Đông Ba. So với những nghề khác thì nghề xe đạp thồ có thu nhập thấp nhất. Nhưng trước sự phát triển của các dụng cụ vận tải khác. Để cho dễ quản lý.
Hèn chi giữa rừng người nờm nợp trên các phố xá Huế. Thu nhập cũng khá. Có chăng lâu lâu một số người già hay khách du lịch thấy lạ mắt thì họ mới thuê chở.
Hồi thịnh vượng của nghề. Những ngày mưa gió thì có khi không có hàng để chở. Có ngày ông chở toàn khách là người đẹp đi chụp ảnh tại các điểm du lịch. Bây giờ chỉ chở hàng chứ rất ít khi chở người. Đã gắn bó với nghề này rồi thì phải biết chấp thuận khổ cực thôi chú à.
Những ngày mưa gió thì có khi không có hàng để chở. Lúc thì thuê chở hàng lăng loàn đến các chợ lẻ trong thành phố". Tôi mới có dịp trò chuyện với ông. Và những vòng xe gắn với thế cục phu xe đạp thồ cũng đều đều như thế
Có nhiều đám cưới thuê xe đạp thồ chở hai họ. Có thâm niên vài chục năm chạy xe đạp thồ. Phu xe đạp thồ có đủ mọi lứa tuổi. Các loại hình vận chuyển hiện đại hơn ra đời thì nghề xe đạp thồ đang có nguy cơ mai một. Ở bất cứ phố thị nào. Thuở ấy xe đẹp thì để chở khách.
Mỗi tổ 4 -5 người. Đợi ông chở chuyến hàng đi rồi quay về bến đậu bên hông chợ Đông Ba.
Như các ông nói. Vì phu xe thồ không còn mấy người nên bây chừ nghiệp đoàn xe đạp thồ phải nhập vào nghiệp đoàn xe thồ (cốt là xe ôm).
Đạp xe gần 7 cây số cũng chỉ kiếm được có 5 ngàn đồng thôi. Gần như cả đời làm bạn với "con ngựa sắt". Dù nó cực nhọc và tiền công chẳng được mấy". Mà có nhẽ cũng vì cái nghề luôn dùng cơ bắp mà đến giờ sức khỏe của ông Dương. Nhiều lắm là 40 ngàn đồng. Bão bùng.
Ông Thanh và những phu xe khác vẫn còn tốt. Ông Dương là người cao tuổi nhất trong giới xe đạp thồ ở Huế giờ. Kiếm được mối hàng không phải dễ. Nếu chở một quãng đường xa thì cũng chỉ được một đôi chuyến là cùng. Để cho dễ quản lý. Có nhiều đám cưới thuê xe đạp thồ chở hai họ.
Rong ruổi dặm trường khiến cho con người ông có nét gì na ná dân hải phận quanh năm hứng chịu sự hà khắc của nắng gió.
Dễ dàng nhận ra xe đạp thồ vì nó lạ mắt so với những chiếc xe thông thường. Ngày nào mà không đạp xe lại thấy thiếu thiếu cái gì đó. Nghề đạp xe đạp thồ là một nghề đặc biệt. Nhưng hiện chỉ còn lại tìm 50 người. Ở phường Phú Hiệp.
Tuy bà ta chỉ trả vỏn vẹn 5 ngàn đồng nhưng ông vẫn vui vẻ. Trước đây. Những người hành nghề cũng rất đặc biệt
Trước đây. Nếu chở một quãng đường xa thì cũng chỉ được một đôi chuyến là cùng. Thùng hoa quả. Mỗi tổ 4 -5 người. Lúc thì thuê chở hàng lăng loàn đến các chợ lẻ trong đô thị". Liệu những phu xe đã ở tuổi gần đất xa trời còn giữ được nghề này bao lâu? Theo Doanh nhân Sài Gòn Ông Dương chờ khách Khi từng lớp phát triển.
Những lúc không có hàng thì chuyện vãn cũng thấy vui. Ông Thanh (69 tuổi. Có được một chiếc xe đạp phụng hoàng.
Mỗi ngày chỉ có thể kiếm được khoảng 20 ngàn. Những người còn gắn bó với cái nghề đặc biệt này hiện thời đa phần đã già. Chính quyền nhập họ với nghiệp đoàn những người chạy xe ôm và chia thành từng tổ nhỏ.
Và những vòng xe gắn với cuộc đời phu xe đạp thồ cũng đều đều như thế. Cái nghề này chắc rồi phải giải nghệ vì không còn khách thuê. Như các ông nói. Số phu xe như ông khá đông đảo.
Cũng như ông Dương. Những người đến giờ vẫn còn gắn bó với nghề này đa phần là các bậc cao niên. Cũng như ông Dương. Có nhiều quý bà. Ông Thanh thì đạp xe thồ là công việc thông thường và cũng là thói quen khó bỏ. Khi du khách đến Huế có thể gặp xe đạp thồ ở chợ An Cựu. Có ngày ông chở toàn khách là người đẹp đi chụp ảnh tại các điểm du lịch.
Ông Thanh (69 tuổi. Họ thấy thương tình nên khi thì thuê chở bao gạo. Nhiều người đã bỏ nghề để tìm những công việc khác. Hàng hóa đa phần được tải bằng xích lô và xe honda nên lực lượng xe đạp thồ chỉ hoạt động từ 4 giờ sáng cho tới 1 giờ chiều.
Đạp xe gần 7 cây số cũng chỉ kiếm được có 5 ngàn đồng thôi. Và trở thành một nét văn hóa của đất Cố đô
Họ muốn giữ một chút gì rất Huế cho ngày mai. Ông Dương kể. Với những phu xe như ông Dương. Khác với trước đây. Lau vội mồ hôi lăn dài trên má.
Liệu những phu xe đã ở tuổi gần đất xa trời còn giữ được nghề này bao lâu? Theo thương lái Sài Gòn.
Rốt cục ông Trần Đình Dương (83 tuổi. Những năm trước đây hàng hóa còn nhiều chứ hôm nay khan hiếm lắm. Ông Thanh và chuyến hàng ít oi trong ngày Đó là những chiếc xe có bánh to. Tuy bà ta chỉ trả vỏn vẹn 5 ngàn đồng nhưng ông vẫn vui vẻ. Thành thị Huế) tiếp lời: "hiện giờ người ta ít đi xe đạp thồ nên chúng tôi cũng chỉ chạy hết buổi trưa rồi về nghỉ.
Ông Nguyễn Văn Hối. Người Huế vốn khoan thai. Mỗi ngày chỉ có thể kiếm được khoảng 20 ngàn.
Cái nghề này chắc rồi phải giải nghệ vì không còn khách thuê. Chính nhờ nghề này mà ông nuôi được con cái khôn lớn. Những năm trước đây hàng hóa còn nhiều chứ bữa nay khan hiếm lắm. Xe tàn. Nhưng trước sự phát triển của các dụng cụ chuyên chở khác. Quờ quạng họ đều ở độ tuổi từ 50 trở lên. Sáng đạp xe thư thả lên chợ.
Hồi thịnh vượng của nghề. Cũng có thể do phải kiếm sống nên vẫn cố bám trụ với cái nghề nhọc nhằn này. Họ rất ít khi ốm đau. Người Huế vốn ung dung. Đúng như ông Dương nói. Một buổi là được". Ở phường Phú Hiệp. Kiếm được mối hàng không phải dễ.
Ông Dương chờ khách Khi tầng lớp phát triển.
